U prugettu “ ’Na lengua pau duman” a l’è ‘n’inisiativa du Cumün du Pàize, reâlizò cu’ in finansiamentu regiunole e i fundi (artìculu 10 comma 5 da LR 22/2018) da porte de aministrasuin terituriòli e lucoli (artìculu 10 da LR 22/2018)

Intrudusiun

U prugettu u l’ha u scóppu de tutelò a minuransa linguìstica tabarchiña che, cuscente da só identitè stórica e cultürole, a s’ö pruietò intu próscimu duman pe afruntòiau e custruìau sensa perde e só ràixe, cun piña e tutole dignitè rispettu ai otre cultüe linguìstiche da Sardegna.
Prugramò fra i sitadin e e nöe generasuin in particulore interventi pe tegnì vive e próppie tradisuin du parlò e cunservone l’üzu curente e difüzu inta vitta de tütti i giurni, inte quélla suciòle e anche inte quélla istitusiûnole u l’è u ciü impurtante obietivu di pópuli che cunscìderan e diferense di próppri teritóri in patrimónniu da cunservò e tramandò. Cun sti obietivi, u prugettu ‘Na lengua pau duman, atraversu u spurtéllu linguìsticu, a furmasiun linguìstica e cultürole u pö vésse in strümentu de grande interesse e valù pai pópuli tabarchin de Carlufórte e Câdesédda.
U prugettu, inta porte relativa au Spurtéllu linguìsticu, u se realiziò in furma agregò cû Cumün de Câdesédda e ne puriò uzufruì circa 9.037 abitanti rezidenti (2886 Câdesédda e 6151 Carlufórte) e ‘na prezensa türistica de quàixi 30000 persuñe intu perìudu estivu.

U Spurtéllu Linguìsticu

U Spurtéllu linguìsticu u l’ha l’obietivu de fò cunusce e divulgò fra i rezidenti ma anche fra i türisti de Carlufórte e Câdesédda a lengua tabarchiña inte só due varianti. U spurtéllu u fâiò ativitè de infurmasiun, prumusiun, tradusiun e cunsulense linguìstiche à favù di duì Cumuin, di sitadin e di türisti, de scöe de ógni órdine e graddu, de asuciasuin cultüroli e spurtive che ópere in sciû teritóriu e anche di funsiunòi e impiêghè che travagge inti enti püblici e privè di duì teritóri.

I Cumuin avian da svólge ste ativitè in culaburasiun cun l’Asuciasiun Cultürole Tabarchiña, detu che u Cumün de Carlufórte u l’ha ativàu ‘na cunvensiun apósta pe tutelò e fò cunusce a lengua tabarchiña e zà da duì anni u spurtéllu linguìsticu tabarchin nu l’è in funsiun. U spurtéllu linguìsticu tabarchin u purtiò avanti a só attivitè furmativa e didàtica anualmente e à Câdesédda u sâiò operativu ‘na vótta â setemaña.

A furmasiun linguìstica

Cursci pe l’insegnamentu du tabarchin parlàu e scritu pai dipendenti püblici e privè, cursci pai sitadin, cursci pai insegnanti de scöe di diversi graddi, de Carlufórte e de Câdesédda. À ógni cursu partecipiò au màscimu 10 persuñe, inti lucoli du Spurtéllu linguìsticu atuòle, pe in tutole de 20 ue à cursu, cun nusuin de gramàtica, funética e sintassi.

L’ativitè cultürole

E cumunitè du Pàize e Câdesédda, e üniche che pòrlan ancun u tabarchin sun stete cuinvólte, inti ürtimi duì anni, inte ‘n prucessu de animasiun terituriòle insémme ai otre cumunitè de stória tabarchiña du Mediteraniu, prumóssu dau prugettu regiunole “Raixe - Spazi Digitali per la cultura tabarchina” (www.raixe.it) finalizàu au recüperu, â tutela e â prumusiun da cultüa tabarchiña.
In cuntinutè cun stu prugettu, se ‘ntende ativò in Polo Linguistico intu Cumün de Carlufórte, inti lucoli che l’Ente u métiò à tutole dispuzisiun cumme cofinansiamentu. U Polo u prevédde de reâlizò in archìviu e in percursu didàtticu/ muzeòle in sce supórti sia de papè che digitoli de tütta a prudusiun linguìstica leteroria teatrole müxicole tabarchiña, cun panelli inte miòge, sito internet, QR Code, pe puài métte insémme e divulgò tüttu u materiòle che se pö atruvò in sciâ minuransa linguìstica tabarchiña de due varianti (Carlufórte e Câdesédda).

Cun l’agiüttu du Polo, e due Cumunitè du Pàize e Câdesédda se ‘mpégnan nu sulu à archiviò, ma anche à trasmétte ai nöe generasuin l’üzu da lengua tabarchiña pe garantine a supravivensa. Tra i strümenti ciü vàlidi pe trasmétte a lengua ai nöe generasuin gh’è u cantu, ch’ u cuinvólge anche e persuñe che nu pòrlan tabarchin, figiö cumpràizi. Se ‘ntende, fra e otre asuin, cuinvólge i gruppi infurmoli de serenote tabarchiñe, de asuciasuin culturoli de riferimentu e di esperti, pe prumóve a racólta, l’archiviasiun e a divulgasiun du repertóriu da tradisiun tabarchiña du Pàize e Câdesédda e de incentivò anche a prudusiun de materiòle nöu.